Flashmob-onderzoek naar slaapkwaliteit in ziekenhuizen

Hoofdonderzoeker dr. Prabath Nanayakkara en coördinator van het onderzoek Hilde Wesselius aan het bed (Foto: Hans Smit)

Woensdag 22 februari vond het eerste grote onderzoek plaats naar slapen in ziekenhuizen. In 40 ziekenhuizen in Nederland vullen patiënten op verpleegafdelingen die ochtend vragenlijsten in over de kwaliteit van hun slaap van afgelopen nacht. Dit flashmob-onderzoek werd gehouden op een onverwacht moment. Dit is gedaan om de resultaten niet te beïnvloeden. De resultaten van het onderzoek worden over enkele maanden verwacht. Het onderzoek is een initiatief van acute internisten in Nederland en wordt gecoördineerd door VUmc en Erasmus MC.
Er is tot vandaag weinig onderzoek gedaan naar de kwaliteit van slaap van patiënten op verpleegafdelingen van ziekenhuizen. De verwachting is dat mensen in het ziekenhuis slechter slapen dan thuis maar welke (ziekenhuisgerelateerde) factoren hieraan bijdragen is niet bekend. De kwaliteit van slaap heeft een relatie met de gezondheid. Een goede nachtrust in het ziekenhuis is dus essentieel.

Waar is het idee voor de flashmob ‘insomnia’ vandaan gekomen?
De European Federation of Internal Medicine (EFIM) organiseert ieder jaar een zomer- en een winterschool. Ieder Europees land stuurt daar meestal twee internisten in opleiding naar toe om in een ontspannen omgeving kennis te halen en te brengen. In de afgelopen drie jaren vond de zomerschool plaats op Sardinië onder leiding van Nicola Montano. Frank Bosch bezocht als president van de EFIM deze bijeenkomsten om daar onder meer les te geven over ‘end of life’, ‘reanimatie’ en ‘fouten in de verlening van zorg’. Na het dagprogramma regelt Nicola dan meestal een fles Mirto Rosso (een zoete Italiaanse likeur, die van de bessen van de mirte wordt gemaakt) om de dag af te sluiten en te filosoferen over de zorg, het leven en allerlei andere mogelijke zaken.
Op een avond hadden was het onderwerp ‘slapen’ en wat er bekend is over het slapen in een ziekenhuis. Conclusie was al snel dat veel bekend is over (niet) slapen op een intensive care afdeling (door alle alarmen) en dat ook veel bekend is over slaapapnoe, de consequenties van slecht slapen in het dagelijks leven. Echter waar weinig over bekend is, is over hoe mensen nu slapen in het ziekenhuis. En toen dat opeens benoemd was, begon iedereen te roepen dat dat waarschijnlijk heel slecht is, dat de roosters van zorgverleners al jaren ongewijzigd zijn, dat die hier geen rekening mee houden, dat we allemaal mensen overdag zien slapen, etc. Een nieuwe vraag was dus geboren: ‘hoe slapen mensen in een ziekenhuis op een gewone zorgafdeling?’

Thuisgekomen heeft Frank Bosch vervolgens literatuuronderzoek gedaan en het blijkt dat hierover niet veel bekend is. Een paar verpleegkundige papers waarin gesteld wordt dat de kwaliteit van slaap in een ziekenhuis slecht is. Het onderwerp zakte hierdoor wat weg tot het moment dat Frank tijdens het fietsen een podcast van ‘Radio Hoezo’ hoorde waarin Eus van Someren, hoofd van de Van Someren Groep van het Herseninstituut, geïnterviewd werd over het onderwerp slaap. Beide heren kwamen in contact met elkaar en waren het snel eens dat over het onderwerp ‘slapen in een ziekenhuis’ weinig bekend is en dat dit wel eens heel belangrijk zou kunnen zijn in het herstel van ziekte.

De volgende stap was een presentatie tijdens een bijeenkomst van de sectie Acute Interne Geneeskunde van de NIV. Tijdens deze bijeenkomst is het idee geopperd een flashmob naar de slaapkwaliteit in de ziekenhuizen te houden. Vooral Prabath Nanayakkara en Jelmer Alsma waren direct zeer enthousiast en Prabath was zo goed om de verdere organisatie op zich te nemen. Daarnaast werd Hilde Wesselius erbij betrokken en zo ontstond het team: Hilde, Jelmer, Prabath, Eus en Frank. The rest is history en op 22 februari is de flashmob daadwerkelijk uitgevoerd!

Meer informatie
http://www.medicalfacts.nl/2017/02/22/vandaag-uniek-flashmob-onderzoek-naar-slaapkwaliteit-ziekenhuizen/
https://www.skipr.nl/actueel/id29570-flashmob-onderzoek-naar-slaapkwaliteit-in-ziekenhuizen.html